Elektrokaplama

Elektrokaplama yöntemi kullanılarak gümüş ile kaplanan, çatal, kaşık, bıçak gibi bazı mutfak malzemeleri.

Elektrikli kaplama, elektroliz yöntemi ile kaplama ya da elektrokaplama olarak bilinen yöntem, pil gibi doğrudan akım desteği sağlayan harici bir ünitenin verdiği elektrik akımı sonucunda bu elektrolitin kimyasal olarak değişime uğramasıdır. Bunun sonucunda kaplama malzemesi olarak kullanılacak olan metal, çözelti içerisindeki metal ionları aracılığı ile anot adı verilen bir elektrotun, katot adı verilen diğer bir elektrota dönüşmesi ile sonuçlanır. Bu sayede de bu yöntemin uygulandığı hedef nesne, anotu oluşturmuş olan ince bir metal tabakası ile kaplanmış olur.

İtalyan kimyager Luigi Brugnatelli (1761 - 1818), elektrokaplama yöntemini 1805 yılında icat etmiştir. Brugnatelli, daha önce Alessandro Volta'nın volta pili adı verilen bataryasını kullanarak ilk elektrokaplama yöntemini gerçekleştirmiştir.

Günümüzde elektrokaplama hem dekoratif hem de işlevsel amaçlar için kullanılmaktadır ve bir nesnenin hem değerini yükseltir hem de görünümünü iyileştirir. Örneğin bir mücevher genellikle altın kaplamadır ve çatal bıçak gibi bazı mutfak araçları, daha ucuz olan gümüş ile kaplanır. Elektrokaplama tekniği, bu gibi mutfak araçlarının gümüş ile kaplanabilmesini sağlar. Çinko ve kalay gibi bazı kaplamalar, arabalarda bulunan çelik tamponlar üzerinde de kullanılır. Bu kaplama, tamponların ve diğer bazı nesnelerin aşınmasını önler. Araba tamponları, önce nikel daha sonra krom kullanarak kaplandığında, hava koşullarındaki değişim sonucu tamponlarda oluşan aşınmaların önüne geçer. Sert krom, hareket halindeki makine parçalarında sürtünme sonucu görülen aşınmayı önler.

Elektrokaplama ayrıca gümüş ile kaplanmış bakır ve pirinç elektrik bağlantı noktalarında da kullanılır. Gümüş çok daha yavaş karardığından ve bakır ve pirinçe nazaran çok daha iletken olduğundan, gümüş ile kaplanan bu metaller çok daha verimli elektrik bağlantı noktaları haline gelirler. Yine benzer bir şekilde bilgisayarlarda kullanılan bağlantı parçalarında da nikel üzerine altın ya da paladyum kaplama yapılır. Bu sayede parçalar arasındaki elektrik ve veri iletimi daha verimli hale gelir.