Basitçe Windows olarak da bilinen Microsoft Windows, grafiksel işletim sistemleri ailesine verilen bir isim olup, Microsoft tarafından geliştirilmekte, pazarlanmakta ve satılmaktadır. Windows, her biri bilgisayar endüstrisinin ayrı bir sektörüne hizmet vermeyi amaçlayan bir dizi işletim sisteminden oluşmaktadır. Halihazırda aktif olarak geliştirilmeye devam eden Windows aileleri arasında Windows NT, Windows Embedded ve Windows Phone yer almaktadır. Bu işletim sistemleri dahilinde bazı alt işletim sistemleri de yer alıyor olabilir, örneğin Windows Embedded Compact (Windows CE) ya da Windows Server gibi. Artık geliştirilmeyen Windows işletim sistemleri arasında Windows 9x ve Windows Mobile yer almaktadır.
Microsoft, 20 Kasım 1985 tarihinde, o dönemde grafiksel kullanıcı arabirimlerine yönelik artan ilginin bir sonucu olarak MS-DOS işletim sistemine grafiksel bir işletim sistemi kabuğu olarak görev üstlenen Windows işletim çevresini duyurdu. Bir süre sonra Microsoft Windows, kişisel bilgisayar pazarının %90'ına sahip olarak, 1984 yılında duyurulan Mac OS işletim sistemini önemli ölçüde geride bıraktı. Ancak 2012 yılından itibaren akıllı telefonların büyük bir hızla gelişmesine paralel olarak Windows, Android işletim sisteminden daha az satmaya başladı. Android, 2014 yılı itibariyle dünyanın en çok kullanılan işletim sistemi haline geldi. 2014 yılında satılan ve Windows kullanan aygıtların toplamı, Android kullanan aygıtların toplamının elde ettiği satıştan %25 daha az oldu. Buna rağmen farklı pazarlar üzerinde yapılan karşılaştırmalar pek bir önem ifade etmemektedir ve konu kişisel bilgisayarlara geldiğinde Windows, halen en çok kullanılan işletim sistemi olmayı sürdürmektedir.
2015 yılının Temmuz ayı itibariyle kişisel bilgisayarlar, tabletler ve akıllı telefonlar için kullanılan en güncel Windows sürümü Windows 10'dur. Sunucu bilgisayarlar ve gömülü aygıtlar için kullanılan Windows sürümleri ise sırasıyla Windows Server 2012 R2 ve Windows Embedded 8'dir. Windows'un özel bir sürümü Xbox One oyun konsolu üzerinde çalışmaktadır.
Sunuculara yönelik geliştirilen bir sonraki Windows sürümünün Windows Server 2016 olması beklenmektedir. Bu işletim sisteminin 2016 yılının başlarında piyasaya sürüleceğine inanılmaktadır.
Windows ailesi
Windows'un geliştiricisi Microsoft, bilgisayar endüstrisindeki farklı bir sektöre hizmet eden bir dizi ticari markanın haklarını üzerine almıştır. 2014 yılı itibariyle aşağıdaki Windows aileleri aktif bir şekilde geliştirilmeye devam etmektedir.
- Windows NT: Windows NT 3.1 ile birlikte bir işletim sistemi ailesi olarak başladı ve sunucu bilgisayarlar ile iş istasyonları için geliştirildi. Günümüzde bu çatı altında üç işletim sistemi ailesi yer almaktadır. Bu işletim sistemleri, hemen hemen aynı zamanda piyasaya sürülür ve aynı çekirdeği paylaşırlar.
- Windows: Kişisel bilgisayarların çoğunda kullanılan işletim sistemi. En son sürümü Windows 10. Windows hakkında fazla bir bilgisi olmayan birisinin, bu işletim sistemini sadece adına bakarak sınıflandırması pek mümkün değildir zira işletim sisteminin ismi, belirli bir kuralı takip etmemektedir; Windows Vista, Windows 7, Windows 8/8.1 ve Windows RT'nin tümü bu ailenin bir parçasıdır ancak Windows 3.1 bu ailenin bir parçası değildir. Apple tarafından geliştirilen OS X işletim sisteminin ana rakibidir.
- Windows Server: Sunucu bilgisayarlar için kullanılan işletim sistemi olup son sürümü Windows Server 2012 R2'dir. Kardeşi Windows işletim sisteminin aksine bu işletim sisteminin isimlendirilmesi belirli bir sırada devam etmektedir. Bu işletim sistemi ailesinin en büyük rakibi Linux'dur.
- Windows PE: Kardeşi Windows işletim sisteminin çok daha hafifletilmiş bir sürümüdür ve özelikle gelişmiş olmayan bilgisayarlara ya da çok sayıda bilgisayara hızlıca yüklenmesi gereken durumlarda kullanılır. Windows PE'nin son sürümü Windows PE 5.1'dir.
- Windows Phone: Sadece akıllı telefon üreticilerine satılır. Windows Phone'un ilk sürümü Windows Phone 7'dir, son sürümü ise Windows Phone 8.1'dir. Bu işletim sistemi ailesinin en büyük rakibi, Google tarafından geliştirilen Android'dir.
- Windows Embedded: Bu işletim sistemi ilk geliştirildiği zamanlarında Microsoft, Windows CE işletim sistemini özellikle sınırlı kaynağa sahip oldukları için tam bir bilgisayar olarak adlandırılamayacak aygıtlarda kullanılması için tasarladı. Ancak bir süre sonra Windows CE, Windows Embedded Compact olarak yeniden isimlendirildi ve Windows Compact ticari markası altında yer aldı. Bu marka altında yer alan diğer işletim sistemleri arasında Windows Embedded Industry, Windows Embedded Professional, Windows Embedded Standard, Windows Embedded Handheld ve Windows Embedded Automative yer almaktadır.
Aşağıdaki Windows aileleri artık geliştirilmemektedir:
- Windows 9x: Tüketici pazarını hedefleyen bir işletim sistemidir. Performansı yeterli olmadığı için geliştirilmesi durdurulmuştur. PC World, bu ailenin en son üyesi Windows ME işletim sistemini tüm zamanların en kötü ürünlerinden birisi olarak isimlendirmektedir. Günümüzde Microsoft, tüketici pazarını Windows NT ailesi dahilindeki işletim sistemleri ile hedeflemektedir.
- Windows Mobile: Windows Phone işletim sisteminin atası olan bu işletim sistemi, taşınabilir telefonlarda kullanılmak üzere geliştirilen bir işletim sistemidir. Windows Mobile ailesinin ilk üyesinin adı Pocket PC 2000, üçüncü üyesinin adı ise Windows Mobile 2003 olmuştur. Bu işletim sistemi, Windows Mobile ticari markasını taşıyan ilk Windows işletim sistemidir. Bu aile dahilinde geliştirilen işletim sistemlerinin en son üyesi Windows Mobile 6.5 olmuştur.
Microsoft Windows'un tarihi
Windows'un tarihi 1981 yılının Eylül ayında başlar. O dönemde bir bilgisayar bilim insanı olan Chase Bishop, elektronik bir aygıtın ilk modelini tasarladı ve bunun üzerine Arayüz Yöneticisi projesi başlamış oldu. Kasım ayının 1983 yılında, Apple Lisa'dan sonra ancak Macintosh'tan önce, Windows adı ile duyuruldu ancak Windows 1.0, 1985 yılının Kasım ayına kadar piyasaya sürülmedi. Windows 1.0, Apple'ın işletim sistemi ile yarışıyordu ancak pek rağbet görmedi. Windows 1.0, başlı başına bir işletim sistemi olmaktan ziyade, MS-DOS'un bir uzantısı olarak geliştirildi. Windows 1.0'ın kabuğu, MS-DOS Executive olarak bilinen bir programdı. Bu işletim sisteminin bileşenleri arasında Hesap Makinesi, Takvim, Kart Yöneticisi, Pano görüntüleyicisi, Saat, Denetim Masası, Not Defteri, Paint, Reversi, Terminal ve Write bulunuyordu. Windows 1.0, pencerelerin birbirlerinin üzerine yerleştirilmesine izin vermiyordu. Bunun yerine tüm pencereler ekrana döşeli bir şekilde duruyordu. Sadece modal kutuları adı verilen kutucuklar, pencerelerin üzerinde yer alabiliyordu.
Windows 2.0, 1987 yılının Aralık ayında piyasaya sürüldü ve kendisinden önce gelen işletim sisteminden daha popüler oldu. Bu sürüm, kullanıcı arabiriminde ve hafıza yönetiminde bazı iyileştirmeler içeriyordu. Windows 2.03, işletim sisteminde görüntülenen pencerelerin birbirlerinin üzerinde belirebilmesini sağladı ve bunun üzerine Apple Computer, kendisine ait olan bir patenti ihlal ettiği gerekçesiyle Microsoft'a dava açtı. Windows 2.0, daha gelişmiş klavye kısayolları içeriyor ve gelişmiş hafıza kaynaklarını kullanabiliyordu.
Windows 2.1 iki farklı sürüm altında piyasaya sürüldü: Windows/286 ve Windows/386. Windows/386, Intel 80386'nın sanal 8086 modunu kullanarak birden fazla DOS programının ve sayfalı hafıza modelini kullanıyordu. Windows/286 ise, adının aksine hem Intel 8086 hem de Intel 80286 işlemcileri üzerinde çalışabiliyordu.
Kaynak: Wikipedia